پنجشنبه ۱۱ اردیبهشت ۰۴ | ۱۰:۴۲ ۰ بازديد
سختی گیر آب (Water Softener) یکی از تجهیزات ضروری در صنایع، ساختمان های مسکونی، تجاری و حتی مصارف خانگی است که برای کاهش سختی آب و حذف یون های کلسیم (Ca²⁺) و منیزیم (Mg²⁺) به کار می رود. آب سخت باعث ایجاد رسوب در لوله ها، کاهش راندمان حرارتی دیگ های بخار، خرابی تجهیزات و حتی مشکلات پوستی و بهداشتی می شود. در این مقاله، به طور کامل به بررسی انواع دستگاه های سختی گیر، نحوه عملکرد، اجزای تشکیل دهنده، مزایا، معایب، روش های انتخاب و نگهداری پرداخته می شود.
تعریف سختی آب و ضرورت استفاده از سختی گیر
سختی آب به دلیل وجود نمک های کلسیم و منیزیم در آب ایجاد می شود و به دو دسته تقسیم می شود:
سختی موقت (کربناتی): ناشی از بی کربنات های کلسیم و منیزیم که با حرارت دادن رسوب می کنند.
سختی دائم (غیرکربناتی): ناشی از سولفات ها، کلریدها و نیترات های کلسیم و منیزیم که با حرارت از بین نمی روند.
ضرورت استفاده از سختی گیر:
جلوگیری از تشکیل رسوب در لوله ها و مبدل های حرارتی
افزایش عمر مفید تجهیزات صنعتی و خانگی
کاهش مصرف انرژی در سیستم های گرمایشی
بهبود کیفیت شست وشو در صنایع نساجی و غذایی
جلوگیری از خشکی پوست و مو در مصارف بهداشتی
انواع دستگاه های سختی گیر آب
دستگاه های سختی گیر بر اساس نوع عملکرد و روش تبادل یونی به چند دسته تقسیم می شوند:
سختی گیر رزینی (تبادل یونی)
متداول ترین نوع سختی گیر است که از رزین های کاتیونی برای جذب یون های کلسیم و منیزیم استفاده می کند. این سیستم شامل مراحل زیر است:
مرحله سرویس (Service): آب سخت از بستر رزین عبور کرده و یون های سخت جایگزین یون های سدیم (Na⁺) می شوند.
مرحله احیا (Regeneration): پس از اشباع رزین، با استفاده از آب نمک (محلول NaCl)، یون های سدیم جایگزین یون های کلسیم و منیزیم می شوند.
شست وشوی معکوس (Backwash): جهت تمیز کردن رزین از ذرات معلق انجام می شود.
مزایا:
راندمان بالا (حذف 99% سختی آب)
هزینه نگهداری پایین
قابلیت استفاده در مصارف صنعتی و خانگی
معایب:
نیاز به نمک برای احیای رزین
تولید پساب شور در مرحله احیا
سختی گیر مغناطیسی و الکترونیکی
این سیستم ها بدون استفاده از مواد شیمیایی و با اعمال میدان مغناطیسی یا پالس های الکتریکی، ساختار کریستالی یون های رسوب زا را تغییر می دهند تا به دیواره ها نچسبند.
مزایا:
عدم نیاز به نمک یا مواد شیمیایی
نصب آسان و بدون نیاز به فضای زیاد
معایب:
تأثیرگذاری کمتر نسبت به سختی گیر رزینی
مناسب برای آب های با سختی متوسط
سختی گیر تبادل یونی با اسمز معکوس (RO)
در این روش، آب با فشار از غشای نیمه تراوا عبور می کند و یون های سختی و ناخالصی ها حذف می شوند. این سیستم بیشتر در صنایع غذایی و دارویی کاربرد دارد.
مزایا:
حذف کامل املاح و سختی آب
مناسب برای آب های با آلاینده های زیاد
معایب:
هزینه بالا
هدررفت آب (تا 50% در برخی سیستم ها)
سختی گیر شیمیایی (استفاده از مواد ضد رسوب)
در این روش از پلی فسفات ها یا سایر مواد شیمیایی برای جلوگیری از تشکیل رسوب استفاده می شود. این روش بیشتر در مصارف کوچک مانند آب سردکن ها کاربرد دارد.
مزایا:
هزینه پایین
نصب آسان
معایب:
نیاز به تزریق مداوم مواد شیمیایی
عدم حذف کامل سختی آب
اجزای اصلی دستگاه سختی گیر رزینی
مخزن رزین: حاوی دانه های رزین کاتیونی است.
مخزن نمک (سالین تانک): محلول آب و نمک برای احیای رزین.
هد کنترل (Valve Control): تنظیم کننده مراحل سرویس، احیا و بک واش.
لوله کشی و اتصالات: انتقال آب سخت و نرم شده.
سیستم تزریق نمک: پمپ یا ونتوری برای تزریق محلول نمک.
عوامل مؤثر در انتخاب دستگاه سختی گیر
میزان سختی آب (برحسب ppm یا gpg): با آزمایش آب تعیین می شود.
دبی آب مورد نیاز (مترمکعب در ساعت): بر اساس مصرف انتخاب می شود.
نوع منبع آب (چاه، شهری، صنعتی): در انتخاب رزین تأثیرگذار است.
فضای نصب: سختی گیرهای صنعتی به فضای بیشتری نیاز دارند.
هزینه خرید و نگهداری: سختی گیرهای رزینی مقرون به صرفه تر هستند.
نگهداری و سرویس دستگاه سختی گیر
بررسی دوره ای رزین: تعویض هر 5 تا 10 سال
پر کردن مخزن نمک: استفاده از نمک خالص (ترجیحاً پلت)
تنظیم زمان احیا: بر اساس میزان مصرف آب
شست وشوی معکوس: هفتگی یا ماهانه برای جلوگیری از فشردگی رزین
عوامل موثر در قیمت دستگاه سختی گیر آب
محاسبه قیمت دقیق دستگاههای سختی گیر آب خانگی و صنعتی به عوامل متعددی بستگی دارد که در ادامه بصورت فهرست وار ارائه میگردد.
محاسبه حجم دستگاه: اولین و مهمترین فاکتور در تعیین قیمت حجم دستگاه میباشد. ظرفیت بالاتر دستگاه به رزین بیشتر و مخزن بزرگ تر نیاز دارد که باعث افزایش هزینه میشود.
جنس و ضخامت بدنه: سختی گیرهای فلزی معمولا ارزانتر از سختی گیرهای فایبر گلاس FRP میباشند.
فشار کاری: دستگاههایی با فشار کاری بالاتر(مثلا 6 بار) به استحکام بیشتر و جوشکاریهای دقیق تری نیاز دارند که باعث افزایش هزینه میگردد و بر قیمت سختی گیر تاثیر گذار میباشد.
نوع عملکرد(اتوماتیک یا دستی): سختی گیرهای اتوماتیک به دلیل پیچیدگی بیشتر گرانتر از مدلهای نیمه اتوماتیک یا سولو ولو میباشند.
نوع و کیفیت رزین: رزین پرولایت به دلیل کیفیت بالاترگرانتر ار رزین های آکوالایت و هیدرولایت میباشد.
سیستم احیا: نوع سیستم احیا کننده به کار رفته در دستگاه بر قیمت نهایی تاثیر گذار میباشد. روش های مختلف احیا مانند احیا مبتنی بر زمان یا بازسازی مبتنی بر تقاضا میتواند از نظر پیچیدگی و هزینه متفاوت باشد.
سیستم کنترل: سیستم کنترل که چرخه های بازسازی و عملکرد کلی را مدیریت مینماید میتواند بر قیمت تاثیر بگذارد.سیستم های کنترل پیشرفته با ویژگیهایی مانند نمایشگرهای دیجیتال، قابلیت برنامه ریزی و قابلیت های نظارت ممکن است گرانتر از گزینه های کنترل پایه باشند.
ویژگیهای اضافی: برخی از ویژگیها و یا اجزای اضافی میتوانند هزینه تولید دستگاه را افزایش دهند. به عنوان مثال،مترهای جریان آب یکپارچه، گیج های فشار، پورت ها یا قابلیت های نظارت از راه دورممکن است به قیمت دستگاه اضافه کنند.
هزینه نهایی دستگاه سختی گیر آب به ترکیبی از عوامل فنی و نوع مواد بستگی دارد. انتخاب مناسب با توجه به نیاز و بودجه میتواند هم از نظر اقتصادی و هم عملکردی مقرون به صرفه باشد.
جهت کسب اطلاعات مورد نیاز و دریافت قیمت با شماره 02188722027 و موبایل 09126147685 شرکت ناب زیست تولیدد و تامین کننده انواع دستگاههای سختی گیر آب تماس بگیرید.
نتیجه گیری
انتخاب دستگاه سختی گیر مناسب به آنالیز آب، دبی مصرفی و نوع کاربری بستگی دارد. سختی گیرهای رزینی به دلیل راندمان بالا، بیشترین کاربرد را دارند، در حالی که سیستم های مغناطیسی برای مصارف کوچک مناسب تر هستند. نگهداری صحیح دستگاه، عمر آن را افزایش داده و از خرابی تجهیزات جلوگیری می کند.
